Protocol kolven, pasteuriseren en bewaren van moedermelk
Lees het protocol hoe donormelk te behandelen goed door. We gaan er van uit dat wanneer je via MoM&e doneert je deze richtlijnen ook in acht neemt.
MoM&e
'It takes a Village to raise a Child'
Persoonlijke hygiene
- Neem dagelijks een douche.
- Wanneer je niet dagelijks doucht, spoel dan de borsten voor het kolven met water.
- Was je handen en vingernagels voor het kolven met water en zeep.
- Spoel af onder flink stromend water waarbij het water van bovenaf naar de vingertoppen toe moet vloeien.
- Droog de handen goed af met een papieren handdoek; ook tussen de vingers en ook de polsen.
Huishoudelijke hygiene
Niet alleen persoonlijke hygiene is belangrijk maar ook jouw huishoudelijke hygiene.
Een groot voordeel van melk doneren of ontvangen via het Moedermelk Netwerk is dat je elkaar ontmoet. Houd er rekening mee dat wanneer je iemand in jouw huis ontvangt om melk op te halen, ze je wellicht beoordelen op jouw huishoudelijke hygiene en af willen zien van het gebruik van jouw melk.
Kolf
- Gebruik een kolf die goed schoon te maken is. Kolven met een 'open' systeem zijn minder geschikt.
- Spoel alle onderdelen die met de melk in aanraking zijn geweest met koud water om eiwitresten te verwijderen. Was onderdelen daarna met een sopje en spoel ze na met warm stromend water. Kook of steriliseer onderdelen die met melk in contact komen dagelijks uit in een pan, vaatwasser (65º C) of stoomsterilisator. Voeg aan het water een ruime scheut huishoudazijn toe.
- Wanneer je voor de moedermelkbank (premature baby’s) kolft, kook je de kolfonderdelen voor élke kolfbeurt uit. Volg de instructies van de moedermelkbank
- Laat de kolfonderdelen aan de lucht drogen (niet afdrogen met een handdoek).
Materialen
- Het liefst vries je de melk in plastic of glazen flesjes in. Moedermelkbewaarzakjes zijn handig wanneer weinig vriezerruimte hebt.
- Vul flessen of zakjes niet tot bovenaan. Er moet een ruimte van ca. 2,5 cm overgelaten worden omdat de melk zal uitzetten wanneer je melk invriest.
- Vries liever niet in ijsklontzakjes. Ze zijn niet steriel en worden makkelijk poreus.
- Gebruik alleen afsluitbare plastic bekers of ander huishoudelijk materiaal zonder BPA.
- Meer informatie over welke plastics veilig zijn vind je op de website van Green Jump .
- De ontvangende partij is verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van bewaarmaterialen; neem contact met elkaar op!
Koelen & Vriezen
- Moedermelk kan over een periode van 24 uur achter in de koelkast verzameld worden en moet daarna ingevroren worden bij een temperatuur van -18˚ (4**** sterren)
- Het liefst bewaar je de gekolfde melk in dezelfde fles als waar je in gekolfd hebt om besmetting met handbacterien te voorkomen.
- Indien afgesproken wordt de moedermelk meteen na het kolven gepasteuriseerd en daarna gekoeld of ingevroren
- Dateer de melk.
- Bij een temperatuur van -18˚ kan de melk 6 mnd tot 1 jaar bewaard worden.
Pasteuriseren van moedermelk
Het pasteuriseren van moedermelk wordt meestal door de ontvangende partij gedaan om handbacterien / virussen en schimmels, die de melk tijdens het kolven besmet kunnen hebben, te inactiveren.
Dit is vooral belangrijk wanneer je geen bloedtest hebt van de moedermelkdonor. Het Moedermelk Netwerk adviseert donormelk ALTIJD te pasteuriseren.
Soms kan het zijn dat ontdooide moedermelk stinkt en/of zepig ruikt. Je zou denken dat de ontdooide moedermelk niet meer bruikbaar is omdat het ‘rot’ ruikt. Vetontbindende enzymen in de moedermelk die jouw baby bij het verteringsproces helpen, kunnen al geactiveerd zijn en de melk doen stinken. Wanneer baby de melk nog gewoon graag lust is de moedermelk bruikbaar. Als de geur van de hoge vetontbinding onsmakelijk is, kan je de donormama vragen of ze de gekolfde melk vóór het invriezen wil pasteuriseren. Pasteurisatie voor invriezen helpt het vetverteringsproces te remmen.
Elk bewerkingsproces dat moedermelk ondergaat, zorgt ervoor dat voedingsstoffen in de melk veranderen. Dit kan dus koelen, vriezen of verwarmen betekenen. Niet alle stoffen in moedermelk zijn stabiel bij dezelfde temperatuur. Het spreekt voor zich dat bewerkte moedermelk altijd nog méér lichaamseigen is dan kunstvoeding (=bewerkte koemelk)
Onderstaand lees je 2 pasteurisatieprocessen die je thuis makkelijk kunt toepassen op vers gekolfde of ontdooide moedermelk.
Pretoria Pasteurisatie
- Giet zoveel water in een pan zodat het niveau van de melk in de fles en het niveau water in de pan op dezelfde hoogte zijn (probeer verschillende maten pan)
- Je hebt ongeveer 450 ml. water per 50 / 150 ml. melk nodig.
- Kook het water in de pan (zonder fles melk)
- Als het water kookt, zet je het vuur uit.
- De afgesloten, ontdooide fles melk wordt in de pan met water gezet.
- Let op dat de fles(sen) niet gaan drijven.
- Zwenk de fles melk tussendoor zodat alle delen verwarmd worden.
- Laat de fles melk 15 minuten in het gekookt water staan.
- Na het pasteuriseren wordt de fles melk in een snel tempo afgekoeld. Dit kan onder koud stromend water of in de vriezer. De fles melk tijdens dit proces een paar keer zwenken zodat alle delen gekoeld worden.
- Hierna is de melk gereed voor gebruik, koelkast of voor invriezing.
N.B. Gekolfde, ontdooide en daarna gepasteuriseerde moedermelk mag terug ingevroren worden omdat pasteuriseren een bewerkingsproces is.
VÓÓR HET PASTEURISEN, CONTROLEER JE GLAZEN FLESSEN ALTIJD OP HAARSCHEURTJES OF ONEFFENHEDEN IVM KLAPPEN VAN GLAS.
Flash Heating
- Giet zoveel water in een pan zodat het niveau van de melk in de fles en het niveau water in de pan op dezelfde hoogte zijn (probeer verschillende maten pan)
- Je hebt ongeveer 450 ml. water per 50 / 150 ml. melk nodig.
- Afgesloten, ontdooide fles(sen) melk worden in de pan met water gezet
- Let op dat de fles(sen) niet gaan drijven.
- Gebruik glazen flessen of potten ivm de hoge temperatuur!
- Breng het water in de pan mét de fles(sen) melk aan de kook.
- Wanneer het water borrelt, haal je de fles(sen) melk uit het water.
- Na het pasteuriseren wordt de fles melk in een snel tempo afgekoeld. Dit kan onder koud stromend water of in de vriezer. De fles melk tijdens dit proces een paar keer zwenken zodat alle delen gekoeld worden.
- Hierna is de melk gereed voor gebruik, koelkast of voor invriezing.
N.B. Gekolfde, ontdooide en daarna gepasteuriseerde moedermelk mag terug ingevroren worden omdat pasteuriseren een bewerkingsproces is.
VÓÓR HET PASTEURISEN, CONTROLEER JE GLAZEN FLESSEN ALTIJD OP HAARSCHEURTJES OF ONEFFENHEDEN IVM KLAPPEN VAN GLAS.
Gebruik gepasteuriseerde moedermelk
Vers gepasteuriseerde moedermelk en ontdooide gepasteuriseerde moedermelk kan in de koelkast op 4˚C bewaard worden en moet binnen 24 uur verbruikt worden.
Ontdooi melk altijd langzaam in de koelkast.
Verwarm te voeden melk tot maximaal 35˚C, zwenk de melk zodat alle melk in de fles dezelfde temperatuur heeft.
Gooi restjes melk weg wanneer baby niet alles opgedronken heeft.
Transport
Flessen gekolfde en gekoelde melk worden rechtopstaand vervoerd in een isolatietas of koelbox. Tussen de flessen worden koelelementen geplaatst. De koelketting mag niet verbroken worden. Wanneer de flessen gekolfde melk bevroren zijn, fungeren de bevroren flessen als hun eigen koelelement en is een isolatietas of koelbox voldoende.